Gaia Jeolog ailesi olarak, jeolojiye katkı sunmuş öncü isimleri tanıtmayı bir sorumluluk sayıyoruz.
“Ustalara Saygı” başlığıyla, mesleğimizin kıymetli büyüklerini özel içeriklerle anacağız. İlk yayınımız: Macarlı Abdullah Bey.
Saygıyla anıyoruz…
Keyifli okumalar dileriz.
Osmanlı topraklarında bilimsel eğitime yön veren önemli bir doğabilimci ve hekimdir. Asıl adı Karl Edward Hammerschmidt olan Abdullah Bey, Avusturya kökenli olmasına rağmen 1848 Viyana Ayaklanması’na katıldıktan sonra Osmanlı İmparatorluğu’na sığınmış ve burada hem kimliğini hem de mesleki rotasını değiştirmiştir. 1850 yılında İstanbul’daki Askeri Tıbbiye Mektebi’nde “ilm-i hayvanat” (zooloji) ve “ilm-i arz ve maadin” (jeoloji ve mineraloji) derslerini vermeye başlamıştır. Bu dersler sayesinde jeoloji, mineraloji ve zooloji Türkiye’de ilk kez yükseköğretim kapsamına alınmıştır.
🔬 Bilimsel çalışmaları 1860’lardan itibaren jeolojiye yoğunlaşmıştır. İstanbul Boğazı çevresi, Bakırköy, Çekmece, Yarımburgaz, Bursa ve Uludağ bölgelerinde yaptığı arazi çalışmalarıyla öncü jeolojik incelemeler gerçekleştirmiştir.
🦴 Araştırmaları sırasında 2000’in üzerinde fosil toplamış, bunlardan 1200 tanesini 1867 Paris Uluslararası Fuarı’nda sergilemiştir. Bu fosiller daha sonra Paris Doğa Bilimleri Müzesi’ne armağan edilmiştir. Paleontolog E. de Verneuil, Abdullah Bey’in topladığı trilobitlerden birini yeni bir tür olarak tanımlamış ve onun onuruna “Cryphaeus Abdullahi” adını vermiştir.
📌 Türkiye’de ilk doğa tarihi müzesini kurmuştur.
📌 Şam’a tayin edilmesinin ardından İslamiyet’i benimsemiş ve “Abdullah” adını almıştır.
📌Ayrıca, Kızılay’ın kuruluşuna da katkı sunmuştur. Ne var ki, bugün Kızılay’ın resmi kaynaklarında adı geçmemektedir.
📚 Bilimsel mirası, Anadolu’nun jeolojik geçmişine dair yaptığı katkılar ve eğitime verdiği değerle Macarlı Abdullah Bey, ülkemizin jeoloji tarihinde silinmez bir iz bırakmıştır.
Saygıyla anıyoruz.