Hacettepe Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nden 1984 yılında lisans, 1997 yılında ise yüksek lisans derecesini almıştır. Kariyerine 1985 yılında MTA Genel Müdürlüğü’nde jeoloji mühendisi olarak başlamış, 2010 yılında emekli olana dek birçok maden arama projesinde farklı görevler almıştır.

2010-2023 yılları arasında, Demir Export’ta “Teknik Lider” olarak çalışmış olup 2023 yılından itibaren madencilik sektöründe çeşitli firmalara bağımsız danışmanlık hizmeti vermektedir. Gaia Jeolog’un kurucu ortağı olan İsmet Cengiz, Türkiye’nin ve Dünya’nın farklı coğrafyalarında çalışmış olup jeoloji, jeokimya ve maden arama konularında 40 yılı aşkın deneyime sahiptir.

İsmet Cengiz, 1989 yılında, Almanya BGR’de (Bundesanstalt für Geowissenschaften und Rohstoffe) 5 ay süreyle jeokimya, 1991 yılında ise, MTA-UN ortak projesi kapsamında,  1 ay süreyle Nevada ve Kaliforniya’da (ABD) altın yatakları konularında çalışmalara katılmıştır.

2002-2008 yılları arasında, TMMOB JMO (Jeoloji Mühendisleri Odası) başkanlığı da yapmış olan İsmet Cengiz, AIG (Avustralya Jeologlar Enstitüsü) üyesi olup JORC ve NI43-101 için yetkin kişidir.